Wiosenne nawożenie azotem ozimin – wszystko, co warto wiedzieć
Wiosenne nawożenie azotem jest jednym z najważniejszych zabiegów decydującym o potencjale plonotwórczym ozimin. Jeszcze do niedawna w świetle przepisów tzw. programu azotanowego nawożenie można było rozpocząć dopiero 1 marca. Obecnie przepisy są nieco łagodniejsze. Dlaczego wiosenne nawożenie jest tak istotne? Kiedy można je zacząć? W czym pomogą kwasy humusowe?
Wiosenne nawożenie azotem kluczowym czynnikiem plonotwórczym
Wiosną rośliny ozime ruszają z wegetacją. Z tego powodu mają większe zapotrzebowanie na składniki pokarmowe. To właśnie dlatego wiosenne nawożenie jest szczególnie istotne.
Kluczowe są trzy składniki: azot (N), potas (K) i fosfor (P), a spośród nich na pierwszy plan wysuwa się azot, który w ogromnym stopniu odpowiada za maksymalne wykorzystanie potencjału plonotwórczego uprawy. Skutki niedoboru azotu to m.in. słabszy rozwój roślin, wątłość, żółknięcie i wysychanie, a w końcu drastyczny spadek ilości i jakości plonów. Z drugiej strony nadmiar azotu powoduje przenawożenie, co objawia się nazbyt wyrośniętymi częściami naziemnymi roślin oraz wzrostem podatności na choroby, a w konsekwencji spadkiem plonu. Dlatego należy odpowiednio dobrać dawkę azotu.
Wiosenne nawożenie azotem. Jak dobrać dawkę?
Aby dobrać optymalną dawkę azotu należy uwzględnić m.in.:
Wzmocnij swoje rośliny, użyźnij glebę i zwiększaj plon
Zamów FLORAHUMUS w naszym sklepie internetowym.
- zapotrzebowanie uprawianego gatunku,
- aktualną zasobność gleby w azot,
- rodzaj przedplonu,
- oczekiwany plon.
Standardową praktyką jest podzielenie całkowitej wymaganej dawki na dwa, a czasami nawet na trzy zabiegi.
Którą formę nawozu wybrać?
Do wiosennego nawożeni najczęściej zaleca się formę azotanową (saletrzaną) oraz amonową. Ta pierwsza przemieszcza się w profilu glebowym i jest dostępna tuż po aplikacji, ale za to stwarza ryzyko wymycia oraz tzw. rozhartowania roślin: jeśli nagle wrócą ujemne temperatury, a rośliny szybko ruszą z wegetacją (bo forma azotonowa jest dostępna niemalże od razu), to mróz uszkodzi rośliny.
Natomiast forma amonowa nie przemieszcza się w profilu glebowym i jest dłużej dostępna w glebie. Jest pobierana wolno i równomiernie.
Najwolniej jest pobierana forma amidowa. Jako pierwszą dawkę azotu raczej się jej nie stosuje, ponieważ jej przemiana w niskich temperaturach jest spowolniona (potrzebuje temperatury gleby powyżej 20ºC).
Można zastosować także RSM, czyli mieszaninę saletry amonowej i mocznika w płynnej formule. RSM jest tańsze w porównaniu do stałych nawozów, a także działa zarówno szybko (forma azotanowa), jak i wolniej (forma amonowa). Nawóz ten można stosować w większości upraw, na wszystkich rodzajach gleb i w różnych porach roku.
Kiedy podać pierwszą dawkę azotu?
Azot najczęściej podaje się w dwóch lub trzech dawkach. Pierwsza jest najważniejsza, ponieważ to ona zapewnia optymalny start wiosennej wegetacji. Np. w uprawie rzepaku startowa dawka azotu powinna stanowić ok. 60-70% całkowitego planowanego nawożenia – w większości upraw będzie to ok. 100 – 120 kg N/ha (czasami nawet więcej), choć wszystko zależy oczywiście od czynników takich jak zasobność gleby w azot mineralny oraz stan upraw po zimie.
W myśl zasady „nawóz czeka na roślinę”, gdy uprawa rusza z wegetacją (a więc już przy temperaturach około 3ºC), nawóz powinien już być podany. W ostatnich latach nie zawsze było to możliwe ze względu na obowiązujące przepisy i tzw. dyrektywę azotanową. Jak to będzie wyglądać w tym roku?
Wiosenne nawożenie azotem. Kiedy można zacząć?
Jeszcze do niedawna nawozy azotowe można było zacząć stosować dopiero od 1 marca. Obecnie jednak pokrywa śnieżna zazwyczaj nie utrzymuje się aż tak długo, przepisy zostały więc nieco załagodzone. Dlatego od 2023 roku terminy są bardziej elastyczne. Obecnie program azotanowy pozwala na stosowanie nawozów już od 1 lutego w dwóch sytuacjach:
- W przypadku ozimin, upraw trwałych i wieloletnich oraz użytków zielonych: przez 5 kolejnych dni średnia dobowa temperatura powietrza musi przekroczyć 3°C.
- W przypadku pozostałych upraw: przez 5 kolejnych dni średnia dobowa temperatura musi przekroczyć 5°C.
Od 1 marca powyższe warunki nie muszą być już spełnione: program azotanowy działa tak jak przed rokiem 2023.
Pamiętaj, że niezależnie od warunków pogodowych, stosowanie nawozów azotowych na glebach zalanych lub nasyconych wodą, a także pokrytych śniegiem i zamarzniętych jest zabronione.
Gdzie sprawdzić warunki pogodowe?
Zmienione przepisy pozwalają w wielu regionach kraju stosować nawozy azotowe wcześniej bez szkody dla środowiska. Należy jednak się upewnić, że wspomniane warunki temperatury zostały spełnione. Na szczęście nie trzeba ich monitorować samodzielnie. Informacje znajdziesz na specjalnie przygotowanej przez Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej – Państwowy Instytut Badawczy (IMGW-PIB) stronie www:
https://agrometeo.imgw.pl/kryterium_wczesniejszego_terminu_nawozenia
IMGW zacznie publikację tych informacji 1 lutego. Na stronie będzie można sprawdzić wykaz powiatów, które spełniają wymogi (przeszły próg temperatury 3°C lub 5°C).
Wiosenne nawożenie azotem. Kiedy druga dawka?
Optymalna strategia nawożenia azotem jest uzależniona od wielu czynników, takich jak kondycja plantacji, region uprawy czy gatunek rośliny. W rzepaku na 4 tygodnie przed kwitnieniem powinna być już zaaplikowana całość azotu. Drugą dawkę podaje się więc najczęściej na przełomie marca i kwietnia. W pszenicy ozimej wszystko zależy od kondycji plantacji. Jeśli jest słabo rozwinięta, to drugą dawkę należy podać szybciej. W jęczmieniu ozimym odstęp między pierwszą a drugą dawką to maksymalnie 2 tygodnie. Więcej dowiesz się z naszego artykułu:
Kiedy druga dawka azotu? W jakiej formie?
Zastosuj kwasy humusowe i zwiększ efektywność nawożenia azotem
Kwasy humusowe to naturalne substancje, które wpływają na glebę i rośliny. W tej pierwszej sferze wspomagają przede wszystkim strukturę gleby oraz jej właściwości fizykochemiczne. Natomiast wpływ substancji humusowych na rośliny objawia się wzrostem systemów korzeniowych oraz zwiększeniem produkcji chlorofilu w liściach.
Jaki ma to związek z wiosennym nawożeniem azotem? Otóż lepsza struktura oraz mocniejsze i większe korzenie oznaczają, że rośliny efektywniej pobierają składniki mineralne – w tym pochodzący z nawozów mineralnych azot. Oznacza to, że możesz zmniejszyć nawożenie, a cieszyć się lepszymi efektami. Więcej pieniędzy zostanie w Twojej kieszeni, rośliny będą obficie plonowały.
Zagwarantuj swojej plantacji dobry start na wiosnę: zastosuj kwasy humusowe!