Zbiory owoców w 2024 roku katastrofalne. Wsparcie dla rolników, którzy ponieśli straty
Ten sezon nie był łaskawy dla polskich sadowników. Zgodnie z szacunkami Głównego Urzędu Statystycznego zbiory owoców w 2024 roku będą mniejsze o ok. 17% w porównaniu do roku 2023. Kluczowymi czynnikami, które wpłynęły na tak słaby wynik, były wiosenne przymrozki oraz gradobicia w maju, które okazały się katastrofalne dla wielu plantacji. Rolnicy, którzy ponieśli straty w wyniku tych warunków atmosferycznych, mogą ubiegać się o wsparcie. Dowiedz się, jaka jest wysokość rekompensaty i kto może się o nią ubiegać.
Zbiory owoców w 2024 roku wyjątkowo słabe
W połowie czerwca eksperci już ostrzegali, że zbiory owoców w tym roku będą słabe. Pisaliśmy o tym w artykule: krajowe zbiory owoców 2024. Jakie są prognozy? Teraz dysponujemy nowszymi danymi Głównego Urzędu Statystycznego, który 30 września opublikował rezultaty przedwynikowego szacunku produkcji głównych upraw rolnych i ogrodniczych w 2024 r. Z danych wynika, że zbiory owoców w Polsce wyniosą 4,1 mln t (3,6 mln t owoców z drzew oraz 0,5 mln t owoców z krzewów), co jest wynikiem o prawie 17% gorszym niż w ubiegłym roku! Zbiory poszczególnych owoców kształtują się następująco:
- jabłka: 3,2 mln t (ok. 17% mniej niż w 2023 roku),
- gruszki: 74,1 tys. t (o 6% mniej),
- śliwki: 98,0 tys. t (o 23% mniej),
- wiśnie: 110,0 tys. t (mniej o ok. 35%),
- czereśnie: 51,9 tys. t (mniej o ponad 24%),
- brzoskwinie, morele i orzechy łącznie: 14,4 tys. t (mniej o 27%),
- pozostałe drzewa owocowe: 2,3 tys. t (o ok. 20% mniej),
- maliny: 78,0 tys. t (o 19% mniej),
- porzeczki czarne i kolorowe łącznie: 100,0 tys. t (mniej o ok. 23%),
- borówki: 62,8 tys. t (o 1% więcej),
- aronie: 45,2 tys. t (o 16% mniej),
- truskawki: 159,0 tys. t (o 12% mniej),
- agrest: 6,7 tys. t (mniej o 20%),
- pozostałe krzewy owocowe i plantacje jagodowe: 33,0 tys. t (o 10% mniej).
Spadek plonów dotyczy więc wszystkich owoców z wyjątkiem borówki. Czym były spowodowane tak słabe zbiory?
Wzmocnij swoje rośliny, użyźnij glebę i zwiększaj plon
Zamów FLORAHUMUS w naszym sklepie internetowym.
Grad i przymrozki – zmora sadowników
Wszystko zaczęło się od nieoczekiwanie wysokich temperatur w marcu. To właśnie one spowodowały, że rośliny wcześniej (w porównaniu do średniej z ostatnich lat) ruszyły z wegetacją. W niektórych regionach nawet o 3 tygodnie wcześniej! To samo w sobie nie miałoby złych konsekwencji, gdyby nie to, że później – pod koniec kwietnia – nadeszły przymrozki, co dla roślin, które już wystartowały z wegetacją, było zabójcze. Niskie temperatury uderzyły w momencie szczególnej wrażliwości roślin, niszcząc pąki kwiatowe oraz zawiązane owoce. Niestety, to nie był koniec trudności. W maju dodatkowo wystąpiły ulewne deszcze, wiatr i grad, które jeszcze bardziej pogorszyły sytuację w wielu sadach i na plantacjach jagodowych. W sumie tegoroczny sezon można uznać za jeden z najtrudniejszych w ostatnich latach.
Zbiory owoców w 2024: rekompensata dla sadowników i rolników
Straty są ogromne, a producenci owoców znaleźli się w trudnej sytuacji. Pewną rekompensatą będzie wsparcie dla rolników poszkodowanych wskutek przymrozków i gradobicia. Nabór wniosków trwa do 22 października 2024 roku, a kwota wsparcia różni się w zależności od rodzaju uprawy oraz skali strat. Oto wszystko, co warto wiedzieć o tym programie:
Kto może ubiegać się o przyznanie pomocy?
O przyznanie pomocy mogą się ubiegać producenci rolni, których uprawy zostały zniszczone w wyniku niekorzystnych zjawisk atmosferycznych w okresie od 15 do 30 kwietnia 2024 r. (przymrozki) oraz od 1 do 31 maja 2024 r. (grad). Pomoc obejmuje szeroki zakres upraw, w tym popularne w Polsce owoce takie jak jabłka, gruszki, śliwki, maliny, truskawki, czereśnie, porzeczki oraz wiele innych. Program dotyczy także mniej powszechnych upraw, takich jak agrest, aronia, brzoskwinie, morele, wiśnie, jeżyny, inne owoce jagodowe, orzechy włoskie, borówki czy winorośl. Dzięki temu pomoc trafi do szerokiego grona rolników, niezależnie od rodzaju prowadzonej produkcji.
Ponadto, aby skorzystać z rządowego wsparcia, rolnicy muszą spełnić dwa kryteria. Po pierwsze, konieczne jest złożenie wniosku o przyznanie płatności bezpośrednich za 2024 rok, w którym rolnicy zadeklarowali uprawę na powierzchni co najmniej 0,1 ha jednej z wymienionych roślin. Po drugie, straty w produkcji muszą przekroczyć 30% średniej rocznej produkcji z lat 2021-2023 lub z trzech lat w okresie 2019-2023, pomijając lata o najwyższej i najniższej wielkości produkcji.
Jaka jest kwota wsparcia?
Kwota rekompensaty jest uzależniona od rodzaju uprawy oraz straty plonu. Przedstawia się następująco:
- Agrest, aronia, porzeczka. Strata plonu 40-55% – 1500 zł/ha, strata plonu 55-70% – 2000 zł/ha, strata plonu powyżej 70% – 3000 zł/ha.
- Brzoskwinia, czereśnia, grusza, inne owoce jagodowe, jabłoń, morela, orzech włoski, śliwa, wiśnia. Strata plonu 40-55% – 2500 zł/ha, strata plonu 55-70% – 3500 zł/ha, strata plonu powyżej 70% – 5000 zł/ha.
- Borówka, jeżyna, malina, truskawka, winorośl. Strata plonu 40-55% – 3000 zł/ha, strata plonu 55-70% – 4000 zł/ha, strata plonu powyżej 70% – 6000 zł/ha.
Co z plantacjami ubezpieczonymi od wystąpienia gradu lub przymrozków wiosennych? W takim wypadku kwota wsparcia zostanie pomniejszona o równowartość 65% odszkodowania wypłaconego na podstawie tego ubezpieczenia.
Do kiedy można składać wnioski?
Rolnicy mają czas na złożenie wniosków o wsparcie do 22 października 2024 roku. Jest to ostateczny termin, po którym wnioski nie będą już rozpatrywane, dlatego warto złożyć je jak najszybciej, aby nie przegapić tej szansy na rekompensatę strat. Nabór wniosków jest prowadzony za pośrednictwem Platformy Usług Elektronicznych ARiMR. Do dokumentacji należy dołączyć protokół oszacowania strat oraz w przypadku zawarcia umowy ubezpieczenia kopię tej umowy.
Kiedy wypłata środków?
Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa poinformowała, że środki powinny trafić do rolników jeszcze w tym roku. Natomiast sama decyzja o przyznaniu pomocy zostanie wydana do 6 grudnia 2024 r.
Trudne zbiory owoców w 2024. Wsparcie pomoże sadownikom?
Rok 2024 przyniósł polskim producentom owoców duże wyzwania. W niektórych plantacjach zniszczenia były tak dotkliwe, że nie zebrano praktycznie nic. Rolnicy, których uprawy ucierpiały w wyniku niekorzystnych warunków atmosferycznych, mogą ubiegać się o dofinansowanie, które pomoże im zrekompensować część strat. ARiMR poinformowała, że zarejestrowano już ponad 12 tys. wniosków. Najwięcej prawdopodobnie będzie z woj. lubelskiego, ponieważ to właśnie tam szkody były najdotkliwsze. Nabór wniosków potrwa do 22 października – warto skorzystać z tej możliwości.