Uprawa chmielu i kwasy humusowe. Czy to dobre połączenie?
Dziś Międzynarodowy Dzień Piwa, a to doskonała okazja, aby napisać o uprawie chmielu. Tym bardziej że w Polsce jest to popularna roślina. Zbiory sięgają 2500 ton niemalże każdego roku, a w niektórych latach, w zależności od warunków pogodowych, przebijają 3000 ton. Stawia to nasz kraj w światowej czołówce producentów chmielu. A warto pamiętać, że odpowiednio pielęgnowana plantacja to nie tylko obfite zbiory i duże zyski, ale także otoczenie pięknych roślin. Uprawa chmielu w Polsce – jak dbać o plantację? Czy kwasy humusowe w uprawie chmielu to dobry pomysł?
Stanowisko, czyli jakie warunki do uprawy chmielu?
Odpowiednie stanowisko to podstawowa rzecz, o którą trzeba zadbać w uprawie każdej roślinie. Nie inaczej jest w przypadku chmielu. Chmiel rosnący w dogodnych warunkach będzie lepiej plonował, a także stanie się bardziej odporny na czynniki stresowe, takie jak porażenie chorobami. Jakie więc są preferencje chmielu?
Przede wszystkim chmiel wymaga gleb głębokich, o dobrych stosunkach wodno-powietrznych. W takich warunkach system korzeniowy lepiej się rozwija, a dodatkowo ułatwione są zabiegi agrotechniczne z użyciem ciężkiego sprzętu. Z kolei niekorzystne w uprawie chmielu są gleby podmokłe i zbite, które łatwo ulegają zaskorupianiu. Ważny jest również odczyn gleby, który powinien być obojętny (pH ok. 6,5).
Wzmocnij swoje rośliny, użyźnij glebę i zwiększaj plon
Zamów FLORAHUMUS w naszym sklepie internetowym.
Należy pamiętać, że plantacja chmielu jest specyficzna, ponieważ gleba jest pozbawiona okrywy roślinnej przez większą część wegetacji roślin. A to oznacza, że procesy erozyjne są bardziej niebezpieczne. Woda i wiatr mogą powodować ubytki wierzchniej warstwy gleby. Dlatego dobrze jest, aby plantacja nie była zlokalizowana na skłonach przekraczających 2%. Pozwoli to ograniczyć erozję.
Tyle o glebie, a co z warunkami świetlnymi? Chmiel potrzebuje dużo światła, aby rozwinąć kwiatostany i szyszki. W cieniu rośliny rosną wolniej, a rozwój kwiatostanów jest ograniczony – w skrajnych przypadkach nawet do zera. Co więcej, pozbawione światła rośliny są bardziej narażone na czynniki stresowe, takie jak choroby i szkodniki.
Zatem najważniejsze dla plantacji chmielu są dostęp do światła oraz wysokiej jakości, żyzna gleba.
Przygotowanie gleby do uprawy chmielu
Jeszcze zanim rozpoczniesz sadzenie roślin, powinieneś zadbać o jakość gleby, czyli poprawić jej strukturę, wzbogacić w materię organiczną oraz zapewnić dostęp do składników mineralnych. Jest na to kilka sposobów:
- Uprawa przedplonu przeznaczonego na przeoranie. Dobrą rośliną na przedplon jest np. bobik, który stosunkowo szybko wykształca masę zieloną. Ponadto rośliny bobowate wykształcają na korzeniach brodawki, w których żyją cenne bakterie (tzw. bakterie brodawkowe). Mikroorganizmy te wiążą azot z atmosfery, tym samym zwiększając ilość tego pierwiastka w glebie. Zatem uprawa roślin bobowatych na przedplonie pozwala wzbogacić glebę w minerały oraz materię organiczną.
- Nawożenie obornikiem (w dawce ok. 50-100 t/ha). Obornik to najbardziej wartościowy nawóz organiczny. Dostarcza niezbędnych składników odżywczych, przyspiesza powstawanie próchnicy glebowej, a także zwiększa pojemność sorpcyjną gleby. Dzięki temu stwarza dogodne warunki rozwoju dla chmielu.
- Nawożenie mineralne. Użycie nawozów mineralnych powinno być poprzedzone analizą gleby, która pomoże określić dawkowanie. Należy pamiętać, że w przypadku nawożenia mineralnego stosunkowo łatwo o przenawożenie, które może przynieść konsekwencje równie opłakane, co niedobór składników mineralnych. Dodatkowo w glebie niskiej jakości, o niewłaściwym pH i zaniedbanej strukturze, składniki mineralne są gorzej przyswajalne, a zatem efektywność nawozów spada.
- Kwasy humusowe. Kwasy humusowe to naturalne substancje będące głównym składnikiem próchnicy glebowej. Można je także pozyskiwać z węgla brunatnego i tworzyć z nich nowoczesne stymulatory wzrostu roślin, takie jak FLORAHUMUS. Mają kompleksowy wpływ na właściwości gleby, zwiększając jej żyzność. Przyjrzyjmy się im bliżej.
Kwasy humusowe w uprawie chmielu
Kwasy humusowe (wśród nich kwasy huminowe i fulwowe) wpływają na właściwości fizyczne, chemiczne i biologiczne gleby. Poprawiają jej strukturę, stosunki wodno-powietrzne oraz retencję wody. Dzięki temu gleba efektywniej zatrzymuje wilgoć, a woda dłużej pozostaje w strefie korzeniowej. Co więcej, kwasy humusowe poprawiają rozwój systemów korzeniowych, które stają się większe i mocniejsze. W efekcie korzenie sprawniej pobierają wodę, a wraz z nią niezbędne składniki mineralne.
To nie wszystko! Substancje humusowe wpływają również na aktywność pożytecznych mikroorganizmów. Stwarzają dogodne warunki do ich rozwoju, a trzeba pamiętać, że mikroorganizmy są niezbędne, aby gleba była wysokiej jakości.
Trzeba mieć na uwadze, że kwasy humusowe same w sobie nie dostarczają składników mineralnych. Jednak ich kompleksowy wpływ na jakość i żyzność gleby sprawia, że rośliny efektywniej pobierają mikro i makroelementy dostępne w glebie lub dostarczone wraz z nawozami. Dlatego doskonale sprawdzają się zarówno stosowane samodzielnie, jak i jako dodatek do tradycyjnych nawozów. Mają wszechstronne właściwości i rolnicy wykorzystują je m.in. w uprawach rzepaku, pszenicy, kukurydzy, pomidorów czy winorośli. Świetnie sprawdzą się także w plantacjach chmielu. Udowodnili to nawet czescy naukowcy, którzy podczas czteroletnich doświadczeń stosowali na chmielu preparaty zawierające kwasy huminowe i fulwowe. Zaobserwowali, że w stosunku do kontroli plantacje potraktowane kwasami humusowymi cechowały się większą ilością chlorofilu w liściach (nawet o 10%) i lepszymi plonami (o ok. 0,4 t/ha), a szyszki zawierały więcej alfa-kwasów. Ma to duże znaczenie dla przemysłu piwowarskiego, ponieważ ilość alfa-kwasów określa stopień nachmielenia piwa. A więc kwasy huminowe i fulwowe poprawiły ilość i jakość plonów chmielu*.
Zbiór i wykorzystanie chmielu
Terminy zbiorów chmielu są uzależniony od uprawianego gatunku. Np. chmiele Marynka i Magnum zbiera się w połowie września, Hallertau Tradition pod koniec sierpnia, a Magnat we wrześniu. Dostępnych odmian, które nadają się do uprawy w polskim klimacie, jest wiele. Dlatego termin zabiegów trzeba zawsze dostosować do uprawianego gatunku.
Chmiel ma wiele zastosowań. Oczywiście na pierwszy plan wysuwa się branża browarnicza, w której szyszki wykorzystuje się w produkcji piwa. To jednak nie koniec zalet chmielu. Stosuje się go również w branżach farmaceutycznych oraz kosmetycznej. Znajdziesz go w szamponach, kremach czy balsamach, a także w syropach oraz różnego rodzaju suplementach diety. Jest to więc roślina o dużym potencjale, a to oznacza, że i jej wartość jest duża. Rolników powinien cieszyć fakt, że ceny chmielu w ostatnich latach sukcesywnie rosną.
Chmielowe królestwo
Uprawa chmielu jest trudna i wymagająca. To roślina o dużych potrzebach, a efekty uprawy są uzależnione od klimatu i jakości gleby. Jednak potencjalne zyski są duże, ze względu na szerokie zastosowania chmielu oraz popularność branży browarniczej. Warto zatem rozważyć uprawę, jednak aby zapewnić sobie obfite plony, należy zadbać o glebę. Tym bardziej że intensywne zabiegi agrotechniczne, procesy erozyjne i zmiany klimatyczne przykładają się do obniżenia jakości gleb uprawnych.
Z pomocą przychodzą kwasy humusowe. Oferują kompleksowe wsparcie dla gleby: poprawiają jej strukturę i zwiększają żyzność. Doskonale sprawdzają się w uprawie chmielu. Sprawdź tu:
*Procházka, P., Štranc, P., Pazderů, K., Vostřel, J., & Řehoř, J. (2018). Use of biologically active substances in hops. Plant, Soil and Environment, 64(12), 626-632.