Siew roślin strączkowych. Oto najważniejsze informacje, które zwiększą plon!
Siew roślin strączkowych to sztuka znalezienia złotego środka między zaleceniami agronomicznymi a realiami panującymi na polu. Odpowiedni termin siewu umożliwia maksymalne wykorzystanie zapasów wody pozimowej oraz sprzyja głębokiemu ukorzenieniu i dynamicznemu rozwojowi roślin. Kiedy siać strączkowe? Jak zaprawić nasiona? Jakie są normy wysiewu? Siew roślin strączkowych – najważniejsze informacje.
Dlaczego warto uprawiać rośliny strączkowe?
Rośliny strączkowe (motylkowe) należą do rodziny bobowatych. Jedną z cech wyróżniających tę grupę roślin jest zdolność do wiązania azotu atmosferycznego. Dzieje się to za pośrednictwem bakterii tworzących na korzeniach roślin motylkowych brodawki. Dzięki temu zwiększa się dostępność azotu, co poprawia żyzność gleby. Ponadto rośliny motylkowe mają stosunkowo rozbudowany system korzeniowy. W efekcie wpływają pozytywnie na strukturę gleby, ułatwiając dostęp powietrza i wody. Dlatego rośliny strączkowe są cenną uprawą w płodozmianie.
Pierwszy krok do sukcesu: zaprawianie nasion
Na sukces w uprawie roślin strączkowych wpływają działania podjęte jeszcze przed siewem. Mowa tutaj o zaprawianiu nasion. Jest to zabieg, który pomaga wyeliminować patogeny mogące znajdować się w nasionach, które tylko czekają, aby zaatakować młodą plantację.
Kupując wysokiej jakości materiał siewny prawdopodobnie będzie on już zaprawiony, jednak jeśli zamierzasz wykorzystać nasiona z własnego rozmnożenia, to będziesz musiał zrobić to sam. W tym celu wykorzystuje się środki grzybobójcze zawierające substancję czynną fludioksonil. Ponadto nasiona warto zaszczepić bakteriami brodawkowymi. Dzięki temu powstanie więcej wspomnianych wyżej brodawek wiążących azot atmosferyczny.
Wzmocnij swoje rośliny, użyźnij glebę i zwiększaj plon
Zamów FLORAHUMUS w naszym sklepie internetowym.
Siew roślin strączkowych. Dlaczego termin jest tak ważny?
Rośliny strączkowe są wrażliwe na warunki pogodowe, dlatego ich siew musi być dobrze zaplanowany. Wczesne zasiewy pozwalają wykorzystać pozimowe zasoby wilgoci, co przekłada się na lepsze ukorzenienie oraz szybszy i bardziej równomierny rozwój uprawy. Z drugiej strony niesie to ryzyko przymrozków, a gatunki takie jak soja wymagają cieplejszej gleby, aby uniknąć problemów z kiełkowaniem i chorobami.
Rodzi to dylemat: z jednej strony chcielibyśmy wysiać rośliny tak szybko, jak to możliwe, a z drugiej trzeba poczekać na ogrzanie gleby. Zatem jaki termin siewu jest optymalny?
Siew roślin strączkowych: zalecane terminy dla poszczególnych gatunków
- Łubiny: od 20 marca do 10 kwietnia. Kiełkują już przy temperaturze 3–5°C i są odporne na krótkotrwałe przymrozki.
- Bobik: od połowy marca do początku kwietnia. Nasiona bobiku kiełkują już przy 3–4°C.
- Groch: im wcześniej tym lepiej – na południowym zachodzie Polski już w marcu, na północy na początku kwietnia.
- Soja: wymaga cieplejszej gleby do kiełkowania, dlatego w większości regionów Polski można ją siać dopiero w maju (w cieplejszych częściach kraju i przy sprzyjających warunkach można zacząć w drugiej połowie kwietnia).
- Wyka: od połowy marca do początku kwietnia.
Normy wysiewu roślin strączkowych
Normę wysiewu określa się w kilogramach na hektar. Do wyznaczenia normy niezbędne będą dwa parametry: masa tysiąca nasion (MTN) i siła kiełkowania. W przypadku zakupu kwalifikowanego materiału siewnego wartości tych parametrów znajdziesz na etykietach. Natomiast jeśli pracujesz na nasionach z własnego rozmnożenia, to wcześniej musisz obliczyć MTN i wyznaczyć siłę kiełkowania.
Wystarczy prosty test: warstwę ligniny wyłóż na styropianowej tacce, zwilż wodą i ułóż w niej losowo wybrane nasiona (im więcej, tym bardziej wiarygodne wyniki; zalecane jest 100 nasion). Następnie przykryj je folią lub ręcznikiem i odstaw do ciepłego pomieszczenia. Procent nasion, który wykiełkuje w ciągu odpowiednio długiego czasu, będzie oznaczał siłę kiełkowania.
Znając te dwa parametry, możesz określić normy wysiewu według wzoru:
- (liczba roślin na 1m2 * MTN) / siła kiełkowania
Wynik warto zwiększyć o 5-10%, ponieważ wschody polowe są niższe od tych w warunkach laboratoryjnych. Np. jeśli otrzymana norma wysiewu to 200 kg/ha, zwiększamy ją o 5% i otrzymujemy 210 kg/ha.
W zależności od odmiany i jakości materiału siewnego średnie normy wysiewu dla roślin strączkowych to około:
- Łubiny: 120-250 kg/ha.
- Groch: 200-300 kg/ha.
- Bobik: 220-350 kg/ha.
- Wyka: 100-140 kg/ha (w przypadku siewu w mieszankach ze zbożami zaleca się stosunek 2:1, np. 80 kg/ha wyki i 40 kg/ha zbóż).
- Soja: 120-160 kg/ha.
Jak widać, rozstrzał jest dość duży, dlatego najlepiej przeprowadzić indywidualne obliczenia uwzględniające MTN i siłę kiełkowania.
Praktyczne wskazówki dotyczące siewu
- Jakość materiału siewnego ma ogromne znaczenie – siła kiełkowania powinna wynosić ponad 70% (najlepiej 75-95%). Ponadto nasiona muszą być pozbawione uszkodzeń mechanicznych.
- Nasiona powinny być zaprawione przeciwko chorobom i zaszczepione bakteriami brodawkowymi.
- Przed siewem należy przygotować glebę. Nieodpowiedni odczyn utrudni symbiozę roślin motylkowych z bakteriami, przez co efekt wiązania azotu atmosferycznego będzie słaby. W przypadku gdy gleba jest zakwaszona, należy zastosować nawozy wapniowe.
- Wczesny siew pozwala wykorzystać wodę pozimową i wspiera głębokie ukorzenienie, ale w przypadku bardziej ciepłolubnych gatunków (m.in. soja) trzeba poczekać, aż gleba się ogrzeje.
- Monitorowanie temperatury gleby – nasiona nie powinny trafiać do zbyt zimnej gleby, ponieważ może to skutkować nierównym kiełkowaniem lub gniciem.
- Dostosowanie do specyfiki gatunku – różne rośliny strączkowe mają odmienne wymagania termiczne.
- Obserwacja wskaźników fenologicznych – np. kwitnienie drzew owocowych może sygnalizować optymalny moment siewu.
Kwasy humusowe w uprawie roślin strączkowych
Kwasy humusowe to naturalne substancje, powstające w wyniku rozkładu materii roślinnej i zwierzęcej. Odgrywają kluczową rolę w poprawie jakości gleby. Ich zastosowanie w uprawie roślin strączkowych przynosi wielowymiarowe korzyści. Przede wszystkim stymulują wzrost systemów korzeniowych, zapewniając intensywny wzrost roślin i lepsze plonowanie. Ponadto zwiększają żyzność gleby i poprawiają jej strukturę oraz aktywizują mikroorganizmy glebowe. Dzięki temu zwiększają korzyści z upraw roślin strączkowych, które także działają pozytywnie na strukturę gleby.
Zadbaj o prawidłowy siew roślin strączkowych
Sukces w uprawie roślin strączkowych zależy od umiejętnego dostosowania terminu siewu do specyficznych wymagań poszczególnych gatunków i warunków atmosferycznych. Dokładna obserwacja temperatury gleby oraz znajomość lokalnych warunków klimatycznych pozwolą na osiągnięcie optymalnych rezultatów, które przełożą się na zdrowy wzrost roślin i wysokie plony.