Ratunek na zakwaszone gleby? Kwasy humusowe!
Doniesienia dotyczące odczynu gleb uprawnych w Polsce nie napawają optymizmem: grunty rolne stają się coraz bardziej zakwaszone. To niebezpieczne zjawisko, ponieważ w kwaśnej glebie rośliny gorzej przyswajają składniki pokarmowe. Konsekwencją jest ich ograniczony potencjał plonotwórczy, a w skrajnych przypadkach całkowite zahamowanie wzrostu roślin. Dlatego prawidłowy odczyn gleby ma kluczowe znaczenie dla produktywności plantacji. Ale jak dbać o prawidłowe pH gleby? W tym zadaniu pomogą ci kwasy humusowe.
Odczyn gleby: co to takiego?
Gleba ma liczne właściwości chemiczne, od których zależy jej produktywność. Jedną z takich właściwości jest odczyn, czyli stosunek stężenia jonów wodorowych (H⁺) do stężenia jonów wodorotlenowych (OH⁻). Ów stosunek można wyrazić w różny sposób, ale najbardziej powszechnym jest skala pH, czyli skala stężeń jonów wodorowych. To właśnie skala pH wyraża to, jaki odczyn ma gleba: wartość poniżej 6,5 oznacza odczyn kwaśny, między 6,6 a 7,2 obojętny, a powyżej 7,2 zasadowy.
Odczyn gleby ma kolosalne znaczenie dla rolnictwa. Dlaczego? Ponieważ bezpośrednio wpływa na to, jakie rośliny mogą rosnąć na danym gruncie – każda ma swoje idealne preferencje. Od wartości pH gleby zależą jej właściwości, a także efektywność pobierania składników pokarmowych przez rośliny. Chociaż niektóre gatunki mają zgoła odmienne wymagania dotyczące odczynu gleby, to dla większości z nich idealne środowisko wzrostu to gleby lekko kwaśne lub obojętne. W takich warunkach wszystkie dostępne w glebie substancje odżywcze doskonale się rozpuszczają, dzięki czemu są efektywnie wchłaniane przez korzenie roślin. Co więcej, to właśnie w takim środowisku dobrze rozwijają się pożyteczne mikroorganizmy glebowe, które także mają znaczenie dla wytworzenia stabilnego ekosystemu glebowego.
Masz ochotę na więcej informacji o odczynie gleby? Sprawdź nasz artykuł: pH gleby – wszystko, co powinieneś o nim wiedzieć.
Postępujące zakwaszenie gleb w Polsce
Lekko kwaśna gleba jest najlepsza dla większości gatunków roślin, jednak kiedy staje się zbyt kwaśna – wtedy zaczynają się kłopoty. Słabnie struktura fizyczna podłoża, gleba gorzej magazynuje wodę i spada jej napowietrzenie. Maleje również aktywność mikroorganizmów, co jeszcze dodatkowo odbija się na jakości gleby. Co to wszystko oznacza? Krótko mówiąc gleba jest mniej urodzajna, a rośliny nie mają warunków do optymalnego poboru substancji pokarmowych. W konsekwencji ich wzrost zostaje spowolniony (a czasami całkowicie zahamowany), są mniej odporne na czynniki stresowe oraz rodzą gorszy plon.
W świetle powyższych informacji alarmujące są dane napływające z polskich gospodarstw rolnych. Okazuje się bowiem, że aż ponad połowa gleb uprawnych w Polsce jest bardzo kwaśna lub kwaśna! Odpowiedni odczyn (czyli od lekko kwaśnego do obojętnego) ma nieco ponad 40% gleb przeznaczonych do użytku rolniczego. Oznacza to, że ponad połowa gruntów jest wyjątkowo słaba z perspektywy potencjału plonotwórczego uprawianych na nich roślin. Co jest powodem tego stanu rzeczy? Przyczyn może być wiele, ale jedną z najpoważniejszych jest specyficzny klimat panujący w naszym kraju: w Polsce opady przeważają nad parowaniem.
Jak poprawić odczyn gleby? Stosuj kwasy humusowe!
Kwasy humusowe, czyli naturalne substancje będące głównym składnikiem próchnicy gleby, mają ogromny wpływ na charakterystykę gleby. Decydują o jej cechach fizycznych, chemicznych i biologicznych; odgrywają również rolę w neutralizacji pH gleby. Same kwasy, wbrew mylącej nazwie, mają pH zasadowe, co trzeba brać pod uwagę przy użytkowaniu cieczy roboczej z preparatami bazującymi na substancjach humusowych. Jednak ich wpływ na glebę – czyli m.in. zwiększanie pojemności buforowej, retencji wody oraz przepuszczalności – sprawia, że negatywne oddziaływanie opadów atmosferycznych na odczyn gleby staje się znikome. Ponadto kwasy humusowe pomagają przyspieszyć tempo nitryfikacji, ponieważ wzmacniają i stymulują wzrost korzeni roślin. Oprócz tego działają biostymulująco, czyli aktywizują mikroorganizmy glebowe. To także przyczynia się do stworzenia stabilnego ekosystemu glebowego, a więc i optymalizacji odczynu podłoża.
To wciąż nie wszystko! Kwasy humusowe mają zdolność do chelatacji metali ciężkich, dzięki czemu wiążą je i unieruchamiają. Ma to ogromne znaczenie zwłaszcza na gruntach zbyt kwaśnych, ponieważ w kwaśnym odczynie ciężkie metale łatwiej się rozpuszczają, a przez to mogłoby zanieczyścić glebę.
Kwasy humusowe oferują kompleksowe wsparcie dla gleby. Poprawiają jej żyzność, zwiększają przyswajalność składników pokarmowych i zapewniają dorodne plony wysokiej jakości. To prosty sposób na obfite zbiory – zwłaszcza w obliczu postępującego zakwaszania gruntów rolnych w Polsce.