Międzyplon – dlaczego warto? Sprawdź korzyści

We współczesnym rolnictwie ważne role odgrywają ochrona środowiska oraz zrównoważone podejście do uprawy roślin. Ponadto gospodarzom doskwierają ogromne ceny nawozów. Wszystko to sprawia, że rolnicy coraz większą uwagę zwracają na wykorzystanie różnych technik i praktyk mających na celu poprawę jakości gleby oraz optymalne wykorzystanie zasobów. Jedną z takich praktyk jest uprawa międzyplonu. Czym jest międzyplon? Dlaczego warto go uprawiać?

Międzyplon – co to takiego?

Międzyplon to nic innego jak roślina uprawiana pomiędzy plonami głównymi. Uprawie tej mogą przyświecać różne cele: można ją wykorzystać na zielonkę, siano czy kiszonkę, a także na przyoranie jako zielony nawóz. Bywa, że międzyplon to jedynie obowiązek wynikający z planów zazielenienia i wypełniania dyrektyw środowiskowych. Jednak obecnie, w sytuacji wzrostów cen i niskiej dostępności nawozów, szczególne znaczenie ma wartość nawozowa międzyplonów.

Międzyplon ścierniskowy pod EFA

Jedną z funkcji, jaką może pełnić uprawa międzyplonowa, jest ściernisko pod EFA. EFA to obszary proekologiczne, którymi mogą być naturalne powierzchnie, takie jak strefy buforowe czy miedze śródpolne. Zgodnie z aktualnymi przepisami rolnicy mają obowiązek utrzymania obszarów EFA jeśli posiadają ponad 15 ha gruntów rolnych. Nie każdy ma jednak dostęp do naturalnych powierzchni proekologicznych. Co wtedy zrobić? Rozwiązaniem jest międzyplon ścierniskowy.

Aby międzyplon ścierniskowy mógł zostać uznany za obszar proekologiczny EFA, musi spełnić kilka warunków. Dotyczą one m.in. dopuszczalnych gatunków roślin oraz terminu wysiewu. Więcej dowiesz się z naszego artykułu: Międzyplon ścierniskowy. Dlaczego warto?

Inne rodzaju międzyplonu

Międzyplon ścierniskowy to jeden z popularniejszych rodzajów poplonu. Wysiewa się go w drugiej połowie lata, po zbiorach plonu głównego. Do najczęstszych roślin uprawianych w tej technice należą rzepa ścierniskowa, gorczyca biała oraz peluszka. Nie jest to jednak jedyny rodzaj międzyplonu. Wyróżniamy także międzyplon ozimy, który wysiewa się jesienią po zbiorze plonu głównego. Może to być np. rzepak ozimy.

Istnieją jeszcze tzw. wsiewki międzyplonowe. Sieje się je wiosną, razem z plonem głównym. Dlatego powinny to być rośliny, które radzą sobie w zacienieniu w początkowych fazach wzrostu, ponieważ będą rosły w cieniu plonu głównego. Wsiewki pozostają na polu po zebraniu plonu głównego do jesieni. Po odsłonięciu powinny ruszyć ze wzrostem. Do tej techniki nadają się np. seradela wsiana w żyto lub pszenżyto ozime oraz inne rośliny bobowate drobnonasienne, takie jak lucerna nerkowata czy koniczyna.

Popraw jakość gleby

Międzyplon przyczynia się do poprawy jakości gleby. Bobowate rośliny międzyplonowe mają zdolność do wychwytywania i gromadzenia azotu z atmosfery dzięki symbiozie z bakteriami brodawkowymi. Ponadto rośliny międzyplonowe pobierają składniki mineralne (głównie azot), które w przeciwnym wypadku zostałyby utracone. Wykorzystują je do budowania własnej biomasy. Po przeoraniu składniki zakumulowane w biomasie międzyplonów są uwalniane. Dzięki temu gleba jest wzbogacona w substancje odżywcze, a także staje się bardziej żyzna i przyjazna dla innych roślin.

Działanie strukturotwórcze roślin

Kolejną korzyścią płynącą z uprawy międzyplonu jest działanie strukturotwórcze roślin. Gęste ukorzenienie roślin międzyplonowych przyczynia się do poprawy struktury gleby. Korzenie penetrują glebę, tworząc kanały i porowatość, co ułatwia przepływ wody i powietrza. Ponadto, korzenie roślin międzyplonowych wiążą cząsteczki glebowe, co prowadzi do stabilizacji struktury gleby i redukcji erozji. W efekcie gleba staje się bardziej zdolna do retencji wody i składników odżywczych, co przekłada się na lepsze warunki wzrostu dla kolejnych upraw.

Rośliny międzyplonowe wspomagają również procesy próchniczotwórcze. Próchnica jest jedną z najważniejszych i najżyźniejszych warstw gleby, jednak jej powstawanie (tzw. humifikacja) jest długotrwałe. Resztki roślinne z zaoranej biomasy międzyplonu są wykorzystywane w procesie humifikacji. A więc, pomimo tego, że same bezpośrednio nie są źródłem próchnicy, to jednak przyspieszają i usprawniają jej powstawanie.

Międzyplon remedium na ubogą glebę?

Korzyści płynące z międzyplonu nie ograniczają się tylko do jednego sezonu uprawy. Technika ta przyczynia się do długoterminowej poprawy żyzności gleby i jej struktury. Regularne stosowanie międzyplonów prowadzi do akumulacji materii organicznej w glebie, co zwiększa jej zdolność do zatrzymywania wody, składników odżywczych i mikroorganizmów korzystnych dla roślin. Co więcej, międzyplon daje znacznie więcej, niż zwykłe wzbogacenie gleby. Ogranicza też presję ze strony chorób i szkodników, a także minimalizuje negatywne efekty upraw monokulturowych. Przyczynia się także do zwiększenia bioróżnorodności, a to przyciąga organizmy pożyteczne dla roślin uprawnych.

Międzyplon to skuteczny sposób na poprawę jakości gleby i zapewnienie długoterminowych korzyści dla rolnictwa. Rośliny międzyplonowe wzbogacają glebę w składniki odżywcze, zwiększają jej żyzność i poprawiają strukturę. Dzięki temu można ograniczyć nawożenie mineralne, a tym samym zmniejszyć wpływ intensywnych praktyk rolniczych na środowisko.