Zanieczyszczenie gleb coraz groźniejsze. Czy pomogą kwasy humusowe?

Postępująca degradacja gleb sprawia, że powierzchnia gruntów uprawnych na całym świecie maleje o ok. 1% każdego roku. Z tego powodu eksperci z coraz większym niepokojem spoglądają na przyszłość rolnictwa. Co powoduje degradację gleb? Dlaczego jakość gruntów rolnych spada? Czy można jakoś przeciwdziałać tym zjawiskom?

Zanieczyszczenie gleb: człowiek kontra natura

Trzeba wyraźnie zaznaczyć, że procesy degradacyjne gleby są zjawiskiem naturalnym. Szkodzą np. kwaśne deszcze, a także susze i porywisty wiatr, który wywiewa wierzchnie warstwy gleby. Jednak kiedy mowa o zanieczyszczeniach gleby, to zdecydowana większość toksycznych materiałów jest pochodzenia antropogenicznego – a więc to nie naturalne procesy, tylko my, ludzie, za nie odpowiadamy. Co to za toksyczne materiały? Są to m.in. niefiltrowane spaliny i ścieki, a także niektóre odpady oraz nawozy i pestycydy. Intensywne rolnictwo, w którym wykorzystuje się duże ilości silnych chemicznych środków, przykłada się do degradacji gleby. Co więcej, osłabiona wskutek wzmożonych praktyk agronomicznych gleba jest bardziej podatna na wymywanie i procesy erozyjne, a więc jej degradacja jeszcze bardziej przyspiesza.

Trzeba również pamiętać, że gleba ma duże zdolności sorpcyjne. Oznacza to, że rozprzestrzeniające się przez powietrze i wodę pestycydy z łatwością wchłaniają się również do gleby i w ten sposób ją zanieczyszczają. Gdy zjawisko to zachodzi przez dłuższy czas, to zwartość szkodliwych substancji chemicznych w ziemi niebezpiecznie się podwyższa.

Zasolenie gleb ogranicza dostępność składników mineralnych

Na temat toksyczności gleb warto wspomnieć o zasoleniu, czyli szczególnym rodzaju zanieczyszczenia. Gleby naturalnie zawierają sól i nie ma w tym nic niebezpiecznego. Problemy zaczynają się, gdy zawartość soli w glebie przekracza dopuszczalny poziom. Nadmierna koncentracja soli może mieć opłakane konsekwencje, ponieważ prowadzi do utrudnionego pobierania wody – a w ekstremalnych sytuacjach całkowicie je zatrzymuje. Sprawia to, że rośliny wchłaniają mniej składników mineralnych, przez co gorzej i wolniej rosną, a także są osłabione, bardziej podatne na choroby, więdną i obumierają. Stąd prosta droga do całkowitej katastrofy plantacji. Dlatego warto kontrolować poziom zasolenia gleby – można go zmierzyć przy pomocy pomiarów przewodnictwa elektrycznego lub analizy pH gleby.

Jak przeciwdziałać zanieczyszczeniom gleby?

Istnieje wiele sposobów przeciwdziałania zanieczyszczeniom gleby. Na czele kroczy rolnictwo zrównoważone, czyli taka metoda prowadzenia gospodarstwa, w której wykorzystuje się zrównoważone metody. Rezygnuje się z intensywnego nawożenia sztucznymi nawozami, a zamiast nich wykorzystuje naturalne i ekologiczne materiały, które są znacznie mniej obciążające dla gleby.

Warto też stosować zabiegi, które spowalniają procesy erozyjne: zalesianie nieużytków czy sadzenie w poprzek stoku. Pomocne są również nowoczesne technologie, segregacja odpadów oraz kompostowanie. W ogólnej poprawie jakości gleb doskonale sprawdzają się także kwasy humusowe. Pomagają poprawić strukturę podłoża, dzięki czemu jest ono bardziej odporne na erozję. Kwasy humusowe znajdują również zastosowanie w rekultywacji zdegradowanych gleb.

Kwasy humusowe: ratunek dla zanieczyszczonej gleby

Substancje humusowe to naturalne związki, które są składnikiem nowoczesnych stymulatorów wzrostu roślin. Ich główna funkcja to poprawa warunków glebowych, dzięki czemu pozytywnie wpływają na potencjał plonotwórczy plantacji. Jednak większe zbiory to nie wszystko, co mają do zaoferowania substancje humusowe. Pomagają również zmniejszyć toksyczność gleb, dzięki czemu doskonale sprawdzają się w rekultywacji. Jak to osiągają?

Przede wszystkim warto zacząć od tego, że kwasy humusowe zwiększają żyzność gleby. Poprawiają jej strukturę i optymalizują zachodzące w niej procesy, dzięki czemu staje się bardziej urodzajna. W efekcie rośliny mają ułatwiony dostęp do składników mineralnych. A to oznacza, że dzięki zastosowaniu preparatów humusowych, możesz ograniczyć stosowanie chemicznych nawozów. Ponadto kwasy humusowe wpływają na naturalny wigor roślin. Wzmacniają ich wytrzymałość i odporność na czynniki stresowe. A co to oznacza? To, że pestycydy będą potrzebne w mniejszym zakresie. Krótko mówiąc, kwasy humusowe sprawiają, że można używać mniej nawozów i pestycydów, a tym samym zredukować negatywny wpływ tych chemicznych środków na glebę.

To nie wszystko, ponieważ substancje humusowe mają również zdolność do chelatacji metali ciężkich. Dzięki temu mogą unieszkodliwiać toksyny, które w dużych ilościach zalegają w glebie. Wielofunkcyjne zastosowanie preparatów humusowych pozytywnie wpływa na cały ekosystem glebowy.