Uprawa bezorkowa: zalety i wady rolnictwa „bez pługa”

Uprawa bezorkowa cieszy się rosnącą popularnością. Po części jest to spowodowane forsowaniem tej techniki przez Unię Europejską jako bardziej ekologicznej. Zdaniem naukowców, orka prowadzi do zubożenia gleby. Rzeczywiście, uprawa bez pługa zmniejsza ingerencję w glebę, dzięki czemu ta jest żyźniejsza i przyjaźniejsza dla żyjących w niej organizmów. Jednak czy zawsze warto wybierać uprawę bezorkową? Jakie są jej zalety? Kiedy się na nią zdecydować? Tego dowiecie się z naszego artykułu.

Co mamy na myśli, gdy mówimy „uprawa bezorkowa”?

Uprawa bezorkowa to metoda w rolnictwie, która staje się coraz popularniejsza wśród rolników na całym świecie. W przeciwieństwie do tradycyjnej uprawy z użyciem pługa polega na jak najmniejszym zakłócaniu struktury gleby. To system uprawy uproszczonej: zabiegi uprawowe ogranicza się do niezbędnego minimum. Jedyną agrotechniką jest jednoczesne spulchnianie i mieszanie gleby, bez odwracania ziemi.

Zalety uprawy bezorkowej

W uprawie bezorkowej ingerencja w glebę jest minimalna. Dzięki temu ma ona wiele zalet:

• Zachowanie struktury gleby. Bezorkowa uprawa minimalizuje zakłócanie struktury gleby, co przyczynia się do zachowania zdrowej i żyznej gleby.
• Ochrona ekosystemu glebowego. Zachowując naturalne warstwy glebowe, uprawa bezorkowa przyczynia się do ochrony różnorodności biologicznej w glebie.
• Oszczędność czasu i energii. Brak potrzeby użycia ciężkiego sprzętu, takiego jak pługi, może znacząco oszczędzać czas i energię rolnika.
• Redukcja erozji gleby. Poprzez pozostawienie resztek roślinnych na powierzchni, uprawa bezorkowa zmniejsza erozję gleby i utratę składników odżywczych.
• Lepsze wykorzystanie słomy. W uprawie bezorkowej na powierzchni gleby zostaje część resztek pożniwnych, które można wykorzystać jako naturalny nawóz wzbogacający glebę w substancje odżywcze.
• Wykorzystanie pożytecznych organizmów. W systemie bezpługowym większość działań wykonują dżdżownice. To one pomagają w wietrzeniu gleby, mieszaniu resztek pożniwnych czy regulacji ilości wody.

Wady uprawy bezorkowej

Mimo licznych zalet uprawa bezorkowa nie jest pozbawiona złych stron. Główne wady to:

• Koszty związane z nowym sprzętem. Aby z powodzeniem przeprowadzać uprawę bezorkową, potrzebny jest nowoczesny sprzęt, który może być kosztowny. Główne inwestycje to m.in. wał (tzw. crop killer, przekształca rośliny okrywowe w mulcz), widły rozluźniające glebę czy siewnik pozwalający na równomierny siew bez naruszania struktury gleby.
• Walka z chwastami. Uprawa bezorkowa może sprzyjać rozwojowi chwastów, które trudno jest zwalczyć. Może to wymagać bardziej intensywnych działań ochronnych, w tym stosowania większych ilości herbicydów.
• Rozwój chorób. W tradycyjnej uprawie resztki pożniwne miesza się z glebą – w uprawie bezorkowej nie. Z tego powodu choroby mogą się łatwiej rozwinąć, zwłaszcza w monokulturach zbożowych.
• Konieczność przystosowania się do nowego systemu. Przejście z tradycyjnej uprawy na bezorkową może wymagać przystosowania się do nowych technik i rozważenia zmian w planie uprawy.

Dla kogo uprawa bezorkowa?

Uprawa bezorkowa najlepiej sprawdza się w gospodarstwach, w których stosuje się płodozmian z przewagą zbóż. Oprócz tego mniejsza konieczność mieszania gleby jest na terenach nizinno-pagórkowatych. Zalety uprawy bez pługa uwydatniają się w warunkach nierównomiernych, niskich opadów. Na glebach lekkich, które mają niewielką zdolność do zatrzymywania wody, uprawa bezorkowa jest właściwie jedyną możliwością, aby utrzymać potencjał plonotwórczy na zadowalającym poziomie. Z kolei na glebach ciężkich bezorka się raczej nie sprawdzi.

Każdy, kto chce przejść na system uprawy bez pługa i ma do tego odpowiednie warunki, może to zrobić. Wymagane są inwestycje, ale doświadczenie już niekoniecznie. Wszystkiego można szybko się nauczyć. Dodatkowo w konwersji na system bezorkowy pomagają specjalne ekologiczne kredyty czy rozmaite zachęty finansowe z Unii Europejskiej.

Uprawa bezorkowa przyszłością rolnictwa?

Uprawa bezorkowa to sposób uprawy roślin, który pozwala na osiągnięcie zadowalających plonów przy jednoczesnym poszanowaniu środowiska. Mniejszy wpływ na glebę ma wiele proekologicznych zalet. Dodatkowo gleba jest żyźniejsza, a dużo pracy wykonują za rolników pożyteczne mikroorganizmy i dżdżownice. Jednak trzeba pamiętać, że system ten nie sprawdzi się na każdym rodzaju gleby. Dlatego każdy rolnik powinien dostosować system uprawy do własnych potrzeb i warunków. Niezależnie od tego, czy wybierasz tradycyjną uprawę, czy uprawę bezorkową, pamiętaj, że każda metoda ma swoje zalety i wady, które warto uwzględnić w planowaniu swojego gospodarstwa.