Światowy Dzień Doceniania Chwastów

28 marca obchodzimy Światowy Dzień Doceniania Chwastów. Chwasty to rosnące dziko rośliny, które są niechciane i nielubiane, a często wręcz szkodliwe. Nie każdy ma jednak świadomość, że niektóre gatunki mają także zalety. W Dzień Doceniania Chwastów warto przypomnieć, że chwasty bywają korzystne.

Czym są chwasty?

Chwasty z definicji są niepożądane. To rośliny, które rosną dziko na obszarach przeznaczonych do uprawy. Techniczne pojęcie chwastu jest względne, ponieważ jeden gatunek rośliny może zarazem być, jak i nie być chwastem. Np. owies jest rośliną uprawną i pożądaną, gdy występuje samodzielnie, ale gdy rośnie w uprawie pszenicy, staje się chwastem.

Chwasty najczęściej występujące w ogrodzie to trawa łąkowa, oset pnący, rdestowiec ostrokończysty, pokrzywa czy perz właściwy. Niepożądane dzikie rośliny konkurują o zasoby z tymi uprawianymi przez człowieka, przez co obniżają jakość i ilość zbiorów. To główny powód, dla którego większość ogrodników nie znosi chwastów, traktuje je jako wroga i zwalcza z wielką zawziętością. Okazuje się jednak, że mogą one mieć także zalety.

Zalety chwastów

Ostatnio, wraz ze wzrostem zainteresowania ekologicznym podejściem w uprawie roślin, więcej mówi się o pozytywnej roli chwastów. Jest to zagadnienie kontrowersyjne, a ewentualne korzyści związane z występowaniem roślin uznawanych za niepożądane jest uzależnione przede wszystkim od intensywności, z jaką się pojawiają. Niemniej jednak rzeczywiście mogą mieć kilka zalet.

Trzeba pamiętać, że gleba stanowi skomplikowany system wzajemnie powiązanych zależności. Chwasty także są jego częścią. Ich korzenie wydzielają substancje będące źródłem pożywienia dla mikroorganizmów. W ten sposób stymulują życie biologiczne gleby, a jest to istotne dla utrzymania jej jakości oraz żyzności. Ponadto niektóre gatunki chwastów biorą udział w obiegu pierwiastków i np. wiążą azot z atmosfery, tym samym wzbogacając glebę w ten składnik. Chwasty gromadzą składniki pokarmowe i zmniejszają ich wymywanie z gleby, a gdy się rozkładają, to uzupełniają ilość próchnicy w glebie. Zatem w kontrolowanej ilości mogą wpłynąć pozytywnie na wzrost innych roślin!

Warto jeszcze wspomnieć o jednej z najbardziej oczywistych zalet chwastów. Rośliny te przyciągają owady biorące udział w zapylaniu roślin oraz będące naturalnymi wrogami szkodników. Zwabiają także motyle, które wniosą wiele powabu do Twojego zielonego zakątka.

Ekolodzy zwracają uwagę na to, że każda roślina ma swoje miejsce i funkcje w przyrodzie. Chwasty mogą być korzystne dla struktury gleby, chronią ją przed erozją czy wymywaniem składników odżywczych. Nie zawsze trzeba się ich zażarcie pozbywać – czasami pozostawienie ich samym sobie przyniesie więcej dobrego Twojemu ogrodowi.

Estetyka chwastów

Powszechnie uważa się, że chwasty są nie tylko szkodliwe, ale też zwyczajnie nieestetyczne. Sprawiają, że ogród wygląda niechlujnie i jest niezadbany. Trendy jednak się zmieniają, a obecnie wiele osób zakłada tzw. łąki kwietne. A w gruncie rzeczy jest to po prostu… zachwaszczony trawnik. W ten sposób ogrodnicy przyciągają do swoich ogrodów owady, a przydomowemu krajobrazowi nadają koloru i różnorodności. Chwasty potrafią stworzyć naprawdę piękne, naturalne scenerie, a niektóre gatunki stanowią atrakcyjne elementy dekoracyjne.

Estetyka jest więc kwestią indywidualną. W niektórych aranżacjach znajdzie się miejsce dla chwastów, a w innych nie.

Chwasty w ogrodzie – szkodliwe czy pożyteczne?

A zatem pielić czy nie? Trudno dać jednoznaczną odpowiedź na to pytanie. Na pewno nie jest tak, że chwasty zawsze są szkodliwe. Mają wiele zalet i wbrew powszechnej opinii mogą nawet poprawić zbiory innych roślin! Jednak ich duże nagromadzenie to wciąż poważny problem. Zabierają cenne zasoby ważniejszym gatunkom, przez co tłumią ich wzrost. Niektóre są trujące, inne mogą wywoływać reakcje alergiczne.

Dzisiaj, z okazji Dnia Doceniania Chwastów, podkreślmy jednak ich zalety. Zwłaszcza że większość ludzi jest przekonana, że zawsze są szkodliwe. Warto spojrzeć z innej perspektywy i zwrócić uwagę, że mają także korzystne właściwości. Zbliża się sezon i niedługo wszyscy pasjonaci ogrodnictwa z werwą ruszą do pracy – w tym pielenia. Może jednak warto wydzielić fragment ogrodu, w którym chwasty będą swobodnie rosły?