Susze niszczą ogrody! Jak poprawić nawodnienie na działce?

Bezlitosne susze zdarzają się w Polsce (i na całym świecie) coraz częściej. Rok 2020 to pod tym względem rekordzista – susza hydrologiczna była wtedy jedną z największych, od czasów, gdy mierzy się ten parametr. Eksperci prognozują, że lato 2021 nie będzie aż tak okrutne. Niemniej wciąż należy spodziewać się suszy. Długotrwałe okresy deficytów wody to nowa rzeczywistość, do której należy się przyzwyczajać. W jaki sposób niwelować tragiczne efekty suszy w ogrodzie?

Susza – czym jest i jakie są jej rodzaje?

Najprościej rzecz ujmując, susza jest ekstremalnym zjawiskiem pogodowym oznaczającym deficyt opadów atmosferycznych. Eksperci wyróżniają cztery rodzaje suszy: atmosferyczną, rolniczą, hydrologiczną oraz hydrogeologiczną. Susza atmosferyczna (meteorologiczna) to pierwszy etap rozwoju zjawiska suszy i oznacza po prostu deficyt opadów. Powoduje deficyt wilgotności oraz naruszenie zasobów wód glebowych i powierzchniowych. Gdy doprowadzi do wysuszenia gleb, to mówimy o suszy rolniczej. Wilgotność gleby niedostateczna do zaspokojenia potrzeb roślin skutkuje zniszczeniem upraw.

Z kolei susza hydrologiczna oznacza długotrwałe obniżenie ilości wody w rzekach i jeziorach, a susza hydrogeologiczna długotrwałe obniżenie zasobów wód podziemnych. Jej konsekwencje są wyjątkowo opłakane, ponieważ odbudowa zasobów wód gruntowych to proces trwający wiele lat.

Susza – które regiony są najbardziej narażone?

Oczywiście susze nie są nowym zjawiskiem i pojawiały się zawsze. Jednak ich natężenie rośnie. Od połowy lat 90 w Polsce latem regularnie występują deficyty opadów. Zdaniem meteorologów i klimatologów będzie coraz gorzej.

W tym sezonie zima była dość śnieżna, dlatego początek roku 2021 nie przyniósł suszy. Niemniej warunkom atmosferycznym wciąż daleko do ideału. Państwowa Służba Hydrogeologiczna (PIG-PIB) ostrzega, że do końca sierpnia wystąpią lokalne stany zagrożenia hydrogeologicznego. Które obszary będą najbardziej dotknięte? Głównie północno-wschodnia część województwa warmińsko-mazurskiego, północne województwo zachodniopomorskie oraz południowe regiony województwa wielkopolskiego.

Jak zatrzymywać więcej wody z opadów?

Główne działania przeciwdziałające efektom suszy to rozwijanie zielonej infrastruktury miast, odnawianie mokradeł, budowa nowych zbiorników wody czy racjonalne korzystanie z dostępnych zasobów. Wiele działań leży w gestii państwa – zwłaszcza że obecnie magazynujemy jedynie 6,5% wody przepływającej przez nasz kraj. To bardzo mały procent i należałoby podjąć działania, które pozwolą go zwiększyć. Niezbędne są zmiany i nowoczesne myślenie na temat zatrzymywania wody. Plany powinny być kompleksowe i obejmować rozwiązania w rolnictwie, np. melioracje odwadniająco-nawadniające.

Metody walki z suszą w ogrodzie

Skoro większość działań mających na celu zwiększenie zatrzymywania wody odbywa się na szczeblu państwowym, to można odnieść wrażenie, że pojedynczy ogrodnik nie jest w stanie zrobić wiele, aby walczyć z suszą. Po części to prawda, jednak ogrodnicy i działkowcy nie są całkowicie bezradni. Istnieje kilka działań, które każdy zagrożony suszą powinien przedsięwziąć.

Warto zacząć od racjonalnego wykorzystywania zasobów wodnych, czyli zoptymalizować zabiegi nawadniania. Podlewaj obficie, ale rzadko. Nie lej wody po liściach, tylko staraj się dostarczyć ją bezpośrednio do gleby. Głębokie i długie podlewanie sprawi, że woda łatwiej dostanie się do strefy korzeniowej gleby. Długotrwałe nawadnianie przeprowadzone raz w tygodniu wystarczy i sprawdzi się lepiej niż codzienne delikatne zraszanie.

Dobrym pomysłem jest także wykorzystanie kwasów humusowych – naturalnych związków poprawiających zdolności retencyjne gleby.

Kwasy humusowe – sposób na więcej wody w glebie

Kwasy humusowe to naturalne substancje powstające w wyniku przemiany materii organicznej. Są wszechobecne w środowisku: znajdują się m.in. w glebie, gdzie współtworzą próchnicę. Odpowiadają za liczne właściwości fizykochemiczne gruntu. Poprawiają zdolność gleby do magazynowania wody oraz ulepszają jej strukturę. Ponadto stymulują wzrost systemów korzeniowych roślin, dzięki czemu sprawniej pobierają one składniki mineralne. Dlatego są głównie wykorzystywane jako stymulatory wzrostu poprawiające zdrowie, wigor i plonowanie roślin. Jednakże ich wpływ na retencję wody sprawia, że pomagają także niwelować efekty suszy. Dzięki nim znacznie łatwiej nawodnisz glebę i zabezpieczysz swój ogród przed deficytami wody.