Jak poprawić jakość i żyzność gleby? Zastosuj kwasy humusowe!
Drożejące nawozy do spółki ze zmianami klimatycznymi i postępującą degradacją gleb uprawnych sprawiają, że w rolnictwie niezbędne są zmiany. Coraz trudniej o zachowanie rentowności gospodarstwa na zadowalającym poziomie. Co robić w tej sytuacji? Przede wszystkim zadbaj o jakość i żyzność gleby, ponieważ to właśnie od niej zależy potencjał plonotwórczy upraw. Ale w jaki sposób możesz poprawić żyzność gleby?
Co oznacza wysoka jakość gleby?
Lance Klessig to certyfikowany doradca ds. upraw i promotor rolnictwa regeneratywnego. Radami dzieli się m.in. na swoim kanale na YouTube. Często odpowiada na pytania rolników zwracających się do niego z prośbą o pomoc w poprawie potencjału plonotwórczego upraw. Niektórzy są zdesperowani i przewidują, że będą zmuszeni do wydzierżawienia swojej ziemi, jeśli czegoś nie zmienią.
Lance podkreśla właśnie to słowo: zmiana. Jego zdaniem dotychczasowe praktyki intensywnego rolnictwa przyczyniły się do degradacji gleb i dlatego dłużej się nie sprawdzają. Należy zmienić podejście i przejść konwersję na rolnictwo regenratywne, w którym priorytet nadaje się zdrowiu i jakości gleby. Ale co to dokładnie znaczy i czym jest jakość gleby? Zależy ona od wielu czynników fizycznych, chemicznych i biologicznych. Składają się na nie struktura, zdolności retencyjne, bioróżnorodność, liczebność i aktywność mikroorganizmów czy nawet temperatura. Tylko dbając o glebę w zrównoważony sposób sprawisz, że będzie spełniała ona swoje funkcje, a w konsekwencji zapewni Ci optymalne plony.
Sposoby na poprawę jakości gleby
Wysoka jakość gleby to gwarancja obfitych plonów. Jak więc ją podnieść? Przede wszystkim okresowo przeprowadzać lustrację i oceniać jej kondycję. Pamiętaj, że każdy wyjazd w pole narusza strukturę gleby, przez co może obniżać jej jakość. Zwracać uwagę na potrzeby nie tylko roślin, ale i samej gleby. Lance Klessig, ekspert ds. upraw, podał 5 metod, na poprawę jakości gleby: osłanianie, minimalizowanie zakłóceń, zwiększanie bioróżnorodności, zachowywanie korzeni w glebie oraz zintegrowanie wypasu zwierząt z uprawami. Nie wszystkie da się łatwo wdrożyć w dużych uprawach, ale warto się nad nimi zastanowić i przeanalizować korzyści z nich płynące.
Ochrona gleby i minimalizowanie zakłóceń
Nieosłonięta gleba jest bardziej narażona na czynniki zewnętrzne i procesy erozyjne. Dlatego do osłony warto zostawić resztki roślinne lub użyć folii czy agrowłókniny. Można także zrobić ściółkę ze słomy lub kory. Oczywiście jest to tym trudniejsze im większy areał uprawy, ale potencjalne korzyści są ogromne. Osłonięta gleba dłużej trzyma wilgoć, nie traci temperatury i jest chroniona zarówno przed ekstremalnym ciepłem, jak i mrozami.
Sama ściółka nie wystarczy do ochrony gleby. Warto również zredukować liczbę zakłóceń, czyli wszelkich naruszeń gleby, np. wskutek wyjazdu w pole ciężkim sprzętem czy intensywnego aplikowania silnych chemicznych nawozów lub środków ochrony roślin. Te praktyki niszczą glebą i obniżają jej potencjał plonotwórczy. Oczywiście nie oznacza to, że musisz całkowicie zrezygnować z nawożenia. Nawożenie powinno jednak być zrównoważone i mieć na celu nie tylko poprawę jakości i ilości plonów, ale również dbanie o glebę.
Kwasy humusowe – „czarne złoto” zwiększające żyzność gleby
Niezawodną, łatwą i wydajną metodą poprawy jakości gleby są kwasy humusowe – naturalne związki będące głównym składnikiem próchnicy glebowej, czyli humusu. Odpowiadają za liczne właściwości gruntu: zwiększają retencję, stymulują rozwój i aktywność pożytecznych mikroorganizmów oraz pobudzają wzrost systemów korzeniowych. Dzięki temu znacznie zwiększają potencjał plonotwórczy upraw. Co więcej, stymulatory wzrostu oparte na związkach humusowych zwiększają efektywność przyswajania składników mineralnych przez rośliny. Wskutek tego działania możesz zmniejszyć nawożenie mineralne, ponieważ rośliny lepiej wykorzystają dostępne im substancje. Ze względu na te liczne, drogocenne właściwości oraz czarny kolor, kwasy humusowe często nazywa się „czarnym złotem”.
Warto dodać, że wszystkie efekty kwasy humusowe osiągają w sposób przyjazny środowisku, dlatego z powodzeniem mogą być aplikowane w rolnictwie ekologicznym. Żadne nowoczesne gospodarstwo nie obejdzie się bez stymulatorów wzrostu zawierających kwasy humusowe.