Światowy Dzień Monitoringu Wody to bardzo ważne święto ekologiczne. Obchodzone jest 18 września i ma na celu szerzenie świadomości o zagrożeniach płynących z zanieczyszczonej wody, a także przedstawianie innowacyjnych rozwiązań problemu skażonego środowiska wodnego. Groźba braku wody pitnej w przyszłości jest ogromna, zwłaszcza że według prognoz do roku 2050 zapotrzebowanie na nią wzrośnie o ok. 30%.
Światowy Dzień Monitoringu Wody powstał z inicjatywy Amerykańskiej Fundacji na rzecz Czystej Wody (America’s Clean Water Foundation) w 2003 roku. Pierwotnie obchodzony był 18 października, ponieważ chciano uczcić fakt, że tego dnia weszła w życie amerykańska ustawa o czystej wodzie (US Clean Water Act). Data została przesunięta w 2007 roku, aby umożliwić udział również w tych rejonach świata, gdzie w październiku temperatury są już mroźne. Od ustanowienia Dnia Monitoringu Wody, wykonano dziesiątki tysięcy testów wody w krajach na całym świecie.
Kiedy szkodliwe substancje (np. chemikalia takie jak pestycydy) dostają się do zbiornika wody – rzeki, jeziora, oceanu itp. – to taki zbiornik zostaje zanieczyszczony. Skażenia obniżają jakość wody i sprawiają, że staje się toksyczna dla środowiska i ludzi. Woda łatwo ulega zanieczyszczeniu, ponieważ działa jak silny rozpuszczalnik – czasami jest nawet nazywana „uniwersalnym rozpuszczalnikiem”. Przyczyny zanieczyszczeń mogą być różne: począwszy od nawozów i pestycydów, które wypłukiwane są do warstwy wodonośnej, poprzez zrzuty odpadów komunalnych i przemysłowych, na najzwyklejszym śmieceniu skończywszy.
Zanieczyszczenie wody jest ogromnym problemem, który stanowi zagrożenie dla środowiska i życia ludzi. Według badań opublikowanych w 2017 roku przez prestiżowe czasopismo naukowe The Lancet aż 9 milionów przedwczesnych zgonów w 2015 roku było spowodowane zanieczyszczeniem środowiska. To ponad 3 razy więcej niż z powodu AIDS, gruźlicy i malarii razem wziętych! Z tych 9 milionów 1,8 było spowodowane chorobami związanymi z zanieczyszczeniami wody.
Skażenie środowiska to również realna groźba, że w przyszłości na świecie może zabraknąć wody pitnej. Chociaż woda pokrywa 71% Ziemi, to aż 97% z niej jest zbyt słona, aby była zdatna do picia. Z pozostałych 3% większość również jest niedostępna do użytku: albo zamknięta w lodowcach, atmosferze lub glebie, albo zanieczyszczona.
W Polsce monitoringiem jakości wód zajmuje się Główny Inspektorat Ochrony Środowiska. Według danych z 2016 roku zły stan wód stwierdzono w 93% rzek oraz 69% jezior. W 2020 roku pracownicy i wolontariusze Wód Polskich zebrali ze zbiorników wodnych ponad 60 ton śmieci.
Największy wpływ na przeciwdziałanie zanieczyszczeniom wody jest na szczeblu państwowym. Państwo powinno wspierać rozwiązania takie jak budowa i modernizacja oczyszczalni ścieków, monitorowanie jakości wód oraz promowanie badań nad nowymi technologiami. Jeżeli jednak zastanawiasz się, co możesz uczynić jako obywatel, oto kilka propozycji:
Inicjatywa Światowego Dnia Monitoringu Wody podkreśla znaną prawdę, że lepiej zapobiegać niż leczyć. Proste testy monitorujące jakość wody przeprowadzane przez lokalne społeczności pozwalają szybciej wykryć i zidentyfikować potencjalne zanieczyszczenia oraz wynaleźć rozwiązania, zanim będzie za późno. Woda jest niezbędna dla naszego przetrwania, dlatego istotne jest, abyśmy o nią dbali nie tylko wtedy, kiedy przypomina nam o tym kalendarzowa data.